Lekcje historii: ks. Leonard Szymański
Zamieszczone przez eryk | Kategorie Publicystyka
Wracamy na chwilę do historycznych tematów, związanych z obchodzonym w tym roku 150-leciem Powstania Styczniowego. 7 czerwca br. w pierwszy piątek miesiąca, na mszy św. o godz. 1800 interesującą prelekcję wygłosił p. Włodzimierz Kostecki, historyk, w latach 1992 — 2007 dyrektor Zespołu Szkół im. Tadeusza Kościuszki w Sobolewie. Dotyczyła ona postaci zupełnie nieznanej w dekanacie łaskarzewskim, jaką był ks. Leonard Szymański.
Ks. Leonard urodził się 5 listopada 1826 roku. Pochodził z Janowa Podlaskiego, gdzie jego ojciec był podkoniuszy w miejscowej stadninie koni. Uczył się w szkole powiatowej w Białej Podlaskiej, a piątą klasę odbył w gimnazjum lubelskim, po którym wstąpił do seminarium duchownego. W 1849 roku został wyświęcony na kapłana i rozpoczął posługę w parafii Maciejowice. Przez pewien czas był wikariuszem przy kościele katedralnym w Janowie Podlaskim oraz w Żelechowie. W marcu 1861 r. ksiądz Leonard został mianowany proboszczem parafii Gończyce.
W okresie tym nasilały się ruchy niepodległościowe w polskim społeczeństwie, żyjącym pod zaborem rosyjskim. Dochodziło do manifestacji narodowych, w odpowiedzi na które władze carskie wprowadziły stan wojenny.
Ks. Szymański w październiku 1861 r. wziął udział w wielkiej uroczystości w Maciejowicach, zorganizowanej dla upamiętnienia wydarzeń insurekcji kościuszkowskiej. W listopadzie 1862 roku ks. Leonard uczestniczył w zjeździe duchowieństwa podlaskiego w Kłoczewie, na którym podpisano uchwały przyjmujące program Komitetu Centralnego Narodowego przygotowującego zbrojne powstanie.
Po wybuchu Powstania Styczniowego w 1863 roku, ks. Leonard przyłączył się do oddziału Jankowskiego i Zielińskiego. Pełnił funkcję kapelana. Pozostawał w tym oddziale aż do lutego następnego roku, będąc – obok ks. Brzóski – jednym z najdłuższych stażem księży-kapelanów. 22 czerwca 1863 r. Wydział Wojny Rządu Narodowego mianował oficjalnie ks. Szymańskiego kapelanem wojsk narodowych w województwie podlaskim.
Niestety, oddział Jankowskiego został rozbity w Zastawie w pobliżu Łukowa. Ksiądz Leonard walczył następnie w partiach Staszewskiego i Leona Dejmanna. 9 lutego 1864 r. pod Rzężewem, po potyczce i pościgu, Kozacy ujęli czterech powstańców, w tym ks. Leonarda Szymańskiego.
Władze carskie poddały surowym represjom i prześladowaniom uczestników powstania, jak i wszystkie osoby z nim sympatyzujące. Śledztwa prowadził i wymierzał kary Rosyjski Audytoriat Polowy. W Diecezji Podlaskiej za udział w powstaniu stracono przez powieszenie 2 księży: ks. Wawrzyńca Lewandowskiego 20 czerwca 1864 r. w Seroczynie oraz ks. Stanisława Brzóskę 23 maja 1865 r. w Sokołowie Podlaskim. Wspominaliśmy ich na łamach „NS” wiosną tego roku.
Ks. Leonard Szymański, proboszcz z Gończyc, pozbawiony wszystkich praw stanu, zesłany został w 1864 r. na 12 lat do katorżniczych robót na Syberii. Pracował w ciężkich warunkach w kopalni srebra w Akatni przy granicy chińskiej. Po odbyciu kary przeniesiono go do miejscowości Tunka. Nigdy nie powrócił do kraju. Nie doczekał zwolnienia z zesłania, zmarł w sierpniu 1880 r. w Kirsanowie, w guberni tambowskiej.
Opracowanie: Eryk Laskowski, na podstawie:
Joanna Cymerman „Represje władz carskich wobec duchowieństwa Diecezji
Podlaskiej po powstaniu styczniowym”, Szkice Podlaskie 10, 2002, str. 31-52.
Włodzimierz Kostecki „Ks. Leonard Szymański – zapomniany bohater
powstania styczniowego”, Zeszyty Historyczne Ziemi Garwolińskiej nr 19
[al2fb_like_button]
Tagi: Historia, Polecane, Religia
2 sierpnia 2013 godz. 15:48
Według posiadanych przeze mnie informacji, manifestacja w Krępie, a wcześniej w Podzamczu/a nie w Maciejowicach jak pisze autor/ odbyła się na wiosnę /prawdopodobnie w kwietniu / a nie w październiku 1861 r.
3 sierpnia 2013 godz. 12:07
@historyk
Dziękuję bardzo za korektę informacji. Podczas pisania artykułu korzystałem z wymienionych w stopce pozycji — jeszcze raz sprawdzę źródła i skoryguję tekst.
Pozdrawiam, Naczelny