Łaskarzew w bitwie warszawskiej 1920 r.
Zamieszczone przez eryk | Kategorie Publicystyka
Wczoraj obchodziliśmy Święto Wojska Polskiego, obchodzone 15 sierpnia na pamiątkę zwycięskiej bitwy warszawskiej 1920 r. W tym roku mijają 94 lata od tamtych historycznych wydarzeń. Bitwa warszawska była najważniejszą walną bitwą stoczoną podczas wojny polsko-bolszewickiej 1919/1920 roku. Zadecydowała o zachowaniu przez Polskę niepodległego bytu. Zniweczyła nadzieje przywódców sowieckich na wsparcie ognisk rewolucyjnych w Niemczech i tym samym rozprzestrzenienie rewolucji w całej Europie.
Na przełomie lipca i sierpnia 1920 roku sytuacja Polski była katastrofalna. Armia Czerwona była w samym sercu ziem polskich i zbliżała się do Warszawy. 6 sierpnia premier „rządu obrony narodowej” Wincenty Witos wezwał naród do obrony państwa przed zalewem bolszewickim a Rada Obrony Państwa w posłaniu „Do Ludów Świata” oskarżyła rząd radziecki o niechęć do przerwania wojny i zamiar zagarnięcia Polski. Na całej linii frontu toczyły się ciężkie walki odwrotowe. Wojska bolszewickie rozpoczęły oskrzydlanie stolicy od północy. Z wyjątkiem nuncjatury papieskiej wszystkie ambasady opuściły Warszawę. Mimo moralnego wstrząsu wywołanego klęską rosła zaciętość wojsk polskich. Do armii zgłosiło się ponad 80 tysięcy ochotników.
12 sierpnia skończył się odwrót. Naczelny Wódz Józef Piłsudski udał się do Puław i rozpoczął przygotowanie kontruderzenia. Wielka Bitwa Warszawska rozpoczęła się w godzinach wieczornych następnego dnia. Składała się z dwóch faz: działań obronnych prowadzonych na przedpolach Warszawy 13-17 sierpnia i zwrotu zaczepnego zapoczątkowanego 16 sierpnia przez oddziały polskie zgromadzone nad Wieprzem. Manewr ten zmienił losy bitwy, był też przedsięwzięciem niezwykle ryzykownym.
Na przedmieścia warszawskie nacierało 6 dywizji rosyjskich. 14 sierpnia Polacy stracili Radzymin i zmuszeni byli wycofać się na drugą linię obrony między Rembertowem a Nieporętem. Po tych alarmujących informacjach Piłsudski przyśpieszył termin natarcia grupy uderzeniowej znad Wieprza. Nastąpiło ono o świcie 16 sierpnia. Piłsudski zgromadził do uderzenia 5,5 dywizji piechoty i kawalerię. Miały one stoczyć bój z grupą mozyrską Armii Czerwonej, a następnie posuwać się na północ i północny wschód by oskrzydlić cofające się spod Warszawy dywizje rosyjskie. Polacy całkowicie zaskoczyli Rosjan i zyskali na tym odcinku zdecydowaną przewagę.
Wzdłuż Wisły, przechodząc przez okolice Łaskarzewa, nacierała 14 dywizja piechoty. Jeszcze 16 sierpnia zajęła ona Garwolin, odrzucając Rosjan, którzy pod Maciejowicami próbowali przeprawić się przez Wisłę. Oddziały polskie szybko posuwały się do przodu przy bardzo słabym oporze rosyjskim. Wieczorem 17 sierpnia osiągnęły linię Biała Podlaska – Międzyrzec – Siedlce – Mińsk Mazowiecki. Następnego dnia Polacy rozpoczęli działania pościgowe, planując odciąć odwrót przeciwnika na linii Białystok – Osowiec. Polską zaporę zdołała przebić jedynie 4 Armia i korpus konny Gaj-Chana. Armie 3, 15, 16 zostały rozbite a część ich oddziałów schroniła się w Prusach. 22 sierpnia Polacy zajęli Białystok, Grajewo, Osowiec i Bielsk Podlaski.
Bitwa warszawska urosła w okresie międzywojennym do rangi symbolu i do dzisiaj nim pozostaje. Odparcie najazdu bolszewickiego było jednym z przełomowych momentów historii europejskiej początku XX wieku. Angielski lord Edgar V. d`Abernon nazwał Bitwę Warszawską „osiemnastą decydującą bitwą w dziejach świata”.
Apelujemy do Szanownych Czytelników o podzielenie się informacjami o tamtych wydarzeniach – co działo się wtedy w Łaskarzewie i okolicach, co mówią stare fotografie, dokumenty, listy, publikacje, może przechowały się w naszych rodzinach wspomnienia i opowieści dziadków i pradziadków.
Opracowanie: Eryk Laskowski
(pierwotna wersja artykułu ukazała się w 2000 r. w papierowym wydaniu „Naszych Spraw”)
[al2fb_like_button]
Tagi: Historia
