Wycieczka „Od Kościuszki do Piłsudskiego” – relacja
Zamieszczone przez eryk | Kategorie Relacje
Wyjazd związany był z obchodami Święta Niepodległości na terenie powiatu garwolińskiego. Za motto wycieczki można przytoczyć słowa, przypisywane Piłsudskiemu: „Naród, który nie szanuje swej przeszłości nie zasługuje na szacunek teraźniejszości i nie ma prawa do przyszłości.”
Trasa przebiegała przez następujące miejscowości: Garwolin — Żelechów — Sobolew — Podzamcze — Maciejowice — Kopiec Kościuszki Krępa — Garwolin. Można powiedzieć, że właściwie wiodła od Piłsudskiego (pomnik w Garwolinie) do Kościuszki (muzeum, kopiec). W programie było zwiedzanie miejsc związanych z wydarzeniami historycznymi z okresu walk o niepodległość. Przewodnikiem – doskonałym – był Marek Ziędalski, radny Powiatu Garwolińskiego.
Miejscem, od którego zaczęliśmy, był pomnik upamiętniający wizytę marszałka Józefa Piłsudskiego w Garwolinie. Na obelisku jest płaskorzeźba z popiersiem Marszałka, oraz dwie tablice. Na jednej z nich jest tekst: „Marszałek Piłsudski przebywał tu w dniu 17-18 sierpnia 1920 r.” Na drugiej można przeczytać: „Przez cztery dziesięciolecia pozostawał ukryty pod ziemią, wykopany i ustawiony z inicjatywy NSZZ Solidarność w Garwolinie ku czci wielkiego Polaka. Sierpień 1981.”
Żelechów jako pierwszy etap wycieczki nie był wybrany przypadkowo, miejscowość ta była ściśle związana z działalnością i walkami o niepodległość, oraz miejscem wielkiej eksterminacji Żydów, gdzie w utworzonym getcie przebywało ich ok.13 000. Pod koniec 1942 r. do Żelechowa trafiło 369 wysiedleńców z Zamościa – były to głównie dzieci i osoby starsze.
Od przełomu lat 30. i 40. aż prawie do końca XIX w. Żelechów był miastem garnizonowym. W chwili wybuchu Powstania Styczniowego stacjonował tu sztab oraz 2 i 4 kompania batalionu pod dowództwem płk. Reutlingera. Kilka dni później weszły one w skład garnizonu w Garwolinie. Posłem na sejm z powiatu żelechowskiego był w latach 1829–1831 Joachim Lelewel.
W Żelechowie mieszkał dyktator Powstania Styczniowego, Romuald Traugutt, służył tu jako oficer batalionu saperów. W 150 rocznicę śmierci ostatniego dyktatora Powstania Styczniowego odsłonięto pomnik Romualda Traugutta.
Z Żelechowa udaliśmy się, poprzez Sobolew i Podzamcze, do Maciejowic.
Marek Ziędalski wykazał się wielką wiedzą historyczną i topograficzną miejsc upamiętnionych wydarzeniami i walkami z okresu kościuszkowskiego – opowiadając nam szczegółowo i ciekawie podczas całej trasy, nawiązując przy tym do mijanych miejsc i miejscowości.
Sosna, znajdująca się przy drodze z Oronnego do Sobolewa, w tradycji lokalnej jest miejscem, w którym Kościuszko odpoczywał w drodze na maciejowickie pola. Tą drogą z Godzisza do Polika na maciejowickie pola szła część sił polskich: jako pierwsza straż przednia oraz tabory, być może na czele tej grupy był Tadeusz Kościuszko jako dowódca wojska. Bardzo prawdopodobne, że Naczelnik mógł, korzystając z rozciągnięcia maszerującej kolumny, znaleźć czas na krótki odpoczynek pod tym właśnie drzewem.
Nadleśnictwo Garwolin udostępniło uczestnikom wycieczki do obejrzenia Izbę Przyrodniczo Leśną w Podzamczu – bardzo ciekawą, z wieloma eksponatami.
W trakcie jazdy między przystankami na trasie, nasz Przewodnik przeprowadził konkurs z nagrodami o wiedzy i działaniach niepodległościowych na ziemi garwolińskiej, oraz dotyczący życia Kościuszki.
Maciejowice są miejscem tragicznej bitwy w dn. 10 października 1794 roku, która zakończyła się klęską powstańców oraz wzięciem do niewoli wodza Insurekcji – Tadeusza Kościuszki. Już od momentu bitwy w Maciejowicach pielęgnowano pamięć o powstańcach i tragicznych wydarzeniach z 10 października. Ważną rolę w kultywowaniu pamięci o bitwie odegrała osiadła w Podzamczu rodzina Zamoyskich, będąca właścicielem dóbr maciejowickich.
Niejako ukoronowaniem wycieczki było zwiedzenie i ciekawa prelekcja kustosza (obecnego i poprzedniego) w Muzeum Kościuszki w Maciejowicach.
W Restauracji Hotelu Stanica Kościuszkowska organizatorzy zafundowali uczestnikom obiad ze smacznym tradycyjnym schabowym, gdzie mieliśmy chwilę na podzielenie się refleksjami z zasłyszanych historii, powszechnie znanych, ale wzbogaconych o wiele szczegółów i anegdot, tak z życia jak i walk, o historycznych postaciach tego okresu i miejscach na terenie powiatu.
Ostatnim przystankiem był Kopiec Kościuszki Krępa, gdzie również usłyszeliśmy wiele anegdot i ciekawostek związanych z tym miejscem.
/opracowanie: KAK/
[al2fb_like_button]
Tagi: Działaj lokalnie, Historia, Kultura, Ludzie, Polecane
